ဘရာဇီးအဖက်ဒရယ်သမ္မတနိုင်ငံဖြင့်ဖွဲ့စည်းခဲ့သောပြည်ထောင်စု၊ပြည်နယ်နှင့်။ ဒါဟာအောက်ပါအတိုင်း ၁၉၈၈ခခံဥပေဒ၊အဌတိုင်းပြည်ကိုအစဉ်အဆက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ျပည္ေထာင္စုခွဲခြားဖြစ်ပါတယ်အတွက်အမှုဆောင်ခြင်း၊ဥပဒေနှင့်အနယ္စပ္မွာအင်အား၊ကိုယ့်အကြိုက်အာဂျင်တီးနား၊သြစတြေးလျ၊ကနေဒါ၊အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့်အချို့သောအခြားနိုင်ငံများ။ အတရားမျှတမှုလှုပ်ရှားမှုသည်လွတ်လပ်သောမှကွန်ဂရက်နှင့်နိုင်ငံတော်သမ္မတ။ ဒါဟာအစားဘုံအတွက်ဖက်ဒရယ်တရားစီနှင့်ဖက်ဒရယ်တရားမျှတမှုကိုရည်ညွှန်းသောအလုပ်သမားများ၊ပွဲနှင့်စစ်ရေးဖက်ဒရယ်တရားရုံးများ။ အသီးအသီး၏ဤဒေသများသည်ထိုအခါ၌ဝေနှစ်ဦးအဆင့်ဆင့်များအဆင့်ဆင့်သောဟုခေါ်ကြသည်ခြေအနေများတွင်။ လုပ်ငန်းစဉ်စတင်နိုင်ပါသည်အတွက်ပထမဦးဆုံးအနေအဘယ်မှာရှိတရားရုံးရလိမ့်မည်ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုမှအစီရင်။ ထိုအခါ၊ဒါဟာဖြစ်နိုင်ဖို့အယူခံဝင်တဲ့ဒုတိယ ဥပမာတရားရုံး၊ပိဳင္မွာဆုံးဖြတ်ချက်အတွက်လုပ်ပထမဦးဆုံးအတ။ လုပ်ငန်းစဉ်ကိုရုံပြီးသွားသည့်အခါအားလုံးဖြစ်နိုင်ခြေအအယူခံဝင်။ အဓိဖက်ဒရယ်တရားရုံးကအမြင့်ဆုံးခန္ဓာကိုယ်၏။ ထိုသို့အစောင့်အစိုးရ၊တဦးကိုများအတွက်တာဝန်ရှိတရားစွဲဆိုမှုနှင့်တရားမအမှုပေါင်းအတွက်အရာဖြစ်ဖို့အခိုင်အဖြစ်ခြိမ်းခြောက်မှုသို့မဟုတ်ချိုးဖောက်မှုကိုဥပဒေပြဋ္ဌာန်း။ ဒါဟာပါဝင်ပါသည်ဆယ်မှသုံးဆယ့်ငါးမှခြောက်ဆယ်ငါးနှစ်ရှိသောများအတွက်တရားယုတ်နှင့်ဆန်ခါဖြင့်သမ္မတနိုင်ငံထူထောင်ပြီးနောက်၊အထက်လွှတ်တော်ရဲ့အတည်ပြုချက်။ အ စတသာအာဏာပေက်ာင္းနှင့်တရားသူကြီး၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ဝန္ႀအခါသူတို့အစည်းများဖွဲနှင့်ဘုံပြစ်မှုများအဖြစ်သမ္မတ၊ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ၊အဖွဲ့ဝင်များ၏အမျိုးသားကွန်ဂရက်နှင့်အထွေထွေအစိုးရရှေ့နေ။ ဒါကြောင့်လည်းတရားဘုံအပြစ်သို့မဟုတ်ရာဇဝတ်မှုများ၏တာဝန်ဝန်ကြီးများ၊ပြည်နယ်၊အရည္အေတရားရုံးနှင့်အဇီးရားရုံး၏စာရင်းစစ်။ အ အတွက်တာဝန်ရှိသည် ၏အနက်ကိုဖက်ဒရယ်ဥပဒေတစ်လျှောက်လုံးဘရာဇီး၊စိတျကိုနိုင်ငံတော်အခြေခံမူများနှင့်အမခံနှင့်ကာကွယ်ရေးဥပဒေစိုးမိုးရေး။ ဒါကြောင့်လည်းပြီးခဲ့သည့်အပြင်ဘရာဇီးလူေ အကြောင်းတရား(ည့်သူများဖြစ်ကြကြောင်းမဖော်ပြထားတဲ့အတွက်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ဒါပေမယ့်ပြောင်းလဲမှုအပေါ်ခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေ)။ ဒါကြောင့်လည်းတရားပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများပါဝင်ပတ်သက်ရသောမှူးများ၏အတိတ်နှင့်ဖက်ဒရယ်ခရိုင်ပေါင်းပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများနှင့်ရာဇဝတ်မှုများ၏တာဝန်ကျူးလွန်သဖြင့်တရား၏သာလွန်တရားရုံးနှင့်တရားသူကြီးများ၊ဒေသဆိုင်ရာ၊ပွဲနှင့်အလုပ်သမားတရားရုံးများ၊နှင့်အခြားဏာပိုင္မ်ားကတရားလုံးပါဝငျသောဤအာဏာပိုင်သို့မဟုတ်ပြည်နယ်ဝန်လွဲသည့်အခါအမှုကိစ္စသည်ဆက်စပ်သောအဆိုပါတယ္။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင်အ စတင်ရန်နိုင်မှခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာလိုက်လျောစာ (ရှိသည့်အတွက်တောင်းဆိုရယူနယ္စပ္မွာအကူအညီပြည်ပမှလည်းမရှိသည့်အခါအဘယ်သူမျှမစာချုပ်သို့မဟုတ်အလုပ်အမှုဆောင်သဘောတူ)ပေက်ာင္းနှင့်တရားကို င္ငံျစာေၾကာင္းမ်ား၊အရာဖြစ်ဖို့အသုံးပြုထား ။ အ ပါဝင်ပါသည်သုံးဆယ်သုံးဝန္ႀနေသောဆန်ခါဖြင့်နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏နိုင်ငံကိုအပြီးလွှတ်တော်ရဲ့အတည်ပြုချက်။ အ ရဲ့လုပ်ဆောင်မှုကိုစံဖို့အလုပ်သမားဥပဒေများအားလုံးအတွက်အစိတ်အပိုင်းဇီး၏။ ဒါဟာပါဝင်ပါသည်နှစ်ဆယ်ခုနစ်ပွားနေသောအသက်သုံးဆယ်ငါးနှစ်ခြောက်ဆယ်ငါးနှစ်နှင့်ဆန်ခါဖြင့်သမ္မတနိုင်ငံထူထောင်ပြီးနောက်အထက်လွှတ်တော်ရဲ့အတည်ပြုချက်။ လည်ပတ်အားဖြင့်အချို့သောအခုျတူအပြည့်အဝတရားရုံးနှင့်အထူးပြုအဖြစ်အခန်းကဏ္ဍ။ စသုံးထားပါတယ်မြဲတမ်းကော်မရှင်။ အ ရဲ့လက်ရှိသမ္မတကဝန်ကြီးယောဟန်သည် ။ စီနှင့်အတူအလုပ်လုပ်တယ်ေဒသရြးေကာက္ပြဲတရားရုံးက်ယ္ဝန္းၿပီးအနိ-သုံးပါးအဓိဖက်ဒရယ်တရားရုံးနှစ်ခုအနေဖြင့်သာလွန်သောအလုပ်သမားအဖွဲ့နှစ်ခုမှကိုယ်စားလှယ်အနယ္စပ္မွာအမျိုးအစား(ရှေ့နေနှင့်အတူမှတ်သားနယ္စပ္မွာအသိပညာနှင့်အတတ်)။ ဒါဟာေရြးေကာက္ပြဲလြတ္လပ္မႈ၊မခံသောနိုင်ငံရေးအာဏာသည်အလုံးစုံ အားဖြင့်အဆိုပါဘရာဇီးမဲေ။ မထိန်းချုပ်ိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ဒါပေမယ့်စစ်ဆေးနေသူတို့ကို၊သူတို့ကရကိုဘယ်လိုသူတို့ရဲ့ဘဏ္ဍာရေးအရင်းအမြစ်များနှင့်မည်သို့သူတို့အတွက်သုံး။ အရည္အေရြးေကာက္ပြဲတရားရုံးလည်းတာဝန်များအတွက်ရွေးချယ်တဲ့အရပ်ဘယ်မှာရှိအရြးေကာက္ပြဲဖြစ်ပျက်လိမ့်မည်၊အောင်စစ်ဆေးခြင်းများနှင့်အပေးအလွယ်တကူပတ်ဝန်းကျင်မှအားလုံးအမဲအပါအဝင်၊နှင့်အတူသူများအထူးလိုအပ်သည်။ နိုင်ခဲ့ရင်အလားအလာမမှန်အတွက်၊အဖြစ်ကောင်းစွာကဲ့သို့စစ်ဆေးနေအဝါ၊အျခား။ အရည္အေ တရားရုံး၏အစိတ်အပိုင်းအစစ်တရား၊အရာအတွက်တာဝန်ရှိသည်တရားစွဲဆိုပြီးစီရင်စစ်ရာဇဝတ်မှုများ။ ၏ပါဝင်ပါသည်ယ့္ငါးရာသက်ပန်ပွားသောအားဖြင့်ရွေးချယ်ပြီးနိုင်ငံတော်သမ္မတ၏နိုင်ငံကိုအပြီးလွှတ်တော်ရဲ့အတည်ပြုချက်နဲ့အရိပ်အယောင်၊အသုံးသူတို့၏ရေတပ်ရဲ့ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ၊လေးတပ်မတော်၏ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ၊ထိုသူတို့အသုံးလော့'ဗိုလ်ချုပ်နှင့်ငါးရပ္ဘက္လူ(သုံးလွှာနှင့်ဒိုင္လူသို့မဟုတ်၏တရားမျှတမှုရဲ့အများပြည်သူဝန်ကြီးဌာန)။ ပြည်နယ်တရားရုံးတတာဝန်ရှိ အဘို့အတရားစွဲဆိုပြီးစီရင်မှုများ၏အရိပ္ေစနစ်မဟုတ်ကြောင်းမဲ့အလုပ်သမားတယ္။ ပြည်နယ်တရားရုံးအဖုံးများနှစ်ဦးစလုံးပြည်တွင်းနှင့်ပြစ်မှုဆိုင်ရာသမ်ား၊အဘယ်အရပ်တရားဥပဒေအတွက်ပထမနှင့်ဒုတိယအခြေအနေများတွင်။ ပြည်နယ်တစ်ခု၊အပေါင်းအဖက်ဒရယ်ခရိုင်၊အာဏာရှိစဉ်၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်တရား၊ထို့ကြောင့်၎င်းအဖွဲ့အစည်းတစ်လျှောက်လုံးကွဲပြားခြားနား။ အ (အဓိပဖက်ဒရယ်တရားရုံး)နှင့်အ (သာလွန်သောအလုပ်သမားအဖွဲ့)အပေါ်အာဏာဘုံဖက်ဒရယ်နှင့်ပြည်နယ်ရန္ကုန္အေ။ ပထမဦးဆုံးဥပမာအားဖြင့်၊ထိုကိစ္စများဖြစ်ကြောင်းလေ့လာဆန်းစစ်အားဖြင့်ဖက်ဒရယ်သို့မဟုတ်ပြည်နယ်တရား။ အယူခံစေလွှတ်ဖက်ဒရယ်ဒေသတရားရုံးများ၊တရားရုံးများ၏တရားမျှတမှုနှင့်တရားရုံးများ၏အယူခံ၊အနှစ်နောက်ဆုံးအင်္ဂါ၏ပြည်နယ်တရားရုံးအ ၏အစိတ်အပိုင်းအလုပ်သမားတရားမျှတမှုအတွက်ဘရာဇီးနှင့်ဖန်တီးခဲ့လျှော့ချရန်ပမာဏ၏လုပ်ငန်းစဉ်များတွင်အ ၊အောင်၏အတည်ပြုမှုပိုမိုမြန်ဆန်သူတို့ကိုရှောင်ရှားအာရုံစူးစိုက်မှုအတွက်သာတစ်နေရာတည်း(အရာအလိုတခုကြီးမားသည့်အခြေခံအဆောက်အဦများကိုနိုင်ရန်အတွက်ကောင်းတစ်ဝန်ဆောင်မှု)။ အဲ နှစ်ဆယ်လေး ဘရာဇီးအတွက်၊အသီးအသီးတူအချို့နံပါတ်များ၏တရား၊ဖုံးအုပ်၏တိကျသောဒေသများအပြည်:အ အ များအတွက်စီမံခန့်ခွဲမှု၏အရြးေကာက္ပြဲ၌အချို့သောပြည်နယ်များ။ ဘရာဇီးခခံဥပေဒဆုံးဖြတ်သောအသီးအသီး၏မြို့တော်တိုင်းပြည်နယ်ပေါင်း ဖက်ဒရယ်(ဖက်ဒရယ်ခရိုင်)ရှိထားသင့်တ ။ သူတို့၏ရှိရေးခုနစ်တရားဖြစ်ခြင်း၊လေးများအနေဖြင့်တရားဝင်း၊ဒေသတွင်းမှအဘယ်မှာရှိ တည်ရှိပြီး(သို့မဟုတ်၊ဒါကြောင့်မရှိခြင်း၊တစ်ဖက်ဒရယ်တရားသူကြီး)နှင့်အနှစ်စာရင်းတင်သွင်းခြင်းအားဖြင့်သမ္မတ၊ပြီးနောက်အမည်ဖြင့်မှည့ခံရပန္လည္သံုးဖက်ဒရယ်တရားရုံး။ နေစဉ်ယန္စီရဲ့အဓိကတာဝန်သည်စီမံခန့်ခွဲရန်အသမ္မတရွေးကောက် သည်အခရိုင်နှင့်ဒေသဆိုင်ရာရွေးကောက်ပွဲမှူးများ၊ဒု-မှူးများ၊အမတ်များနှင့်ပြည်နယ်နှင့်ဖက်ဒရယ်ဟစ္ဘြ။ အဒေသဆိုင်ရာတရားရုံးများစေရမယ်ရြးေကာက္ပြဲ၊အမဲ၊တရားဖြစ်စဉ်နှင့်ဆက်စပ်သောအဆိုပါတယ္ဧရိယာနှင့်ထောက်ပံ့ငွေအလုိက္ဒီပလုိမာမ်ားအရွေးချယ်။ အထုတ္ယူႏုိင္ပါ၍အစားထိုးအငြိမ်း▲ ဖက်ဒရယ်ႏ ပါလိမ့်မယ်အရာဇီးဗားရှင်း၏ဖက်ဒရယ်တရားရုံး၏။ ထုတ္ယူႏုိင္ပါ၏အစိတ်အပိုင်းဒုတိယအကြောင်းဖြင့်အဆိုပါဘရာဇီးသားတရားစီရင်ရေးစနစ်၊ဖြစ်ခြင်းများအတွက်တာဝန်ရှိလုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်တရားစီရင်ပိုင်၏အယူခံဆန့်ကျင်ဆုံးဖြတ်ချက်အတွက်လုပ်ပထမဦးဆုံးဥပမာအားဖြင့်။ ဒါဟာ၏အစိတ်အပိုင်းအရပ်ဘက်များ၏စွမ်းရည်ကိုအမန္မာဂ်ာပေက်ာင္းနှင့်တရားသူကြီးများ၏အခွင့်အလုံခြုံရေးဆန့်ကျင်ပြုမူသောအမှုများဖက်ဒရယ်တရားသူကြီးများနှင့်အဖွဲ့ဝင်များ၏ကိုယ်ပိုင်မန္မာဂ်ာ၊အဖြစ်ကောင်းစွာအဖြစ်စွမ်းရည်ကိုအကြားပဋိပက္ခများဖက်ဒရယ်တရားသူကြီးသို့မဟုတ်ကြားဖက်ဒရယ်နှင့်ပြည်နယ်တရား။ အချို့ရာဇဝတ်ရည်၏တရားရုံးများမှာပေက်ာင္းနှင့်တရားသူကြီးများ၏တရားသူကြီးအသီးအသီး၏ဧရိယာ၊အပါအဝင်သူများထံမှစစ်သင်္ဘောမှအလုပ်သမားတရားမျှတမှုအတွက်ဘုံပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများနှင့်အမှုကိစ္စ၏တာဝန်နှင့်လုံး-ဗေခါမှထင်ခဲ့ကြအက်ပ္ကနေတစ်ဖက်ဒရယ်တရားသူကြီး။ အလုပ်သမားတရားရုံးအရာထမ်းသို့မဟုတ်အလုပ်ရှင်သွားဖို့ရှိပါတယ်သည့်အခါတိုင်ကြား။ ဤသည်အဖွဲ့အစည်းများအတွက်တာဝန်ရှိဖြာပြီးရင်အဲဒီ တိုင်ကြား။ ရှိပါတယ်လျှင်မယ့်သဘောတူညီချက်တခုအတွက်ဆုံးဖြတ်ချက်ယူရင်၊ကအလားအယူခံအတွက်ဒေသဆိုင်ရာအလုပ်သမားဖြစ်သည်။ ကိုယ်စားပြုပထမဦးဆုံးအရြးေကာက္ပြဲတရားမွ်အတူ (တယ္)။ ေရြးေကာက္ပြဲတရားဥပေဒအ ။ အ နသာခြောက်ဆယ်ရက်အမီေရြးေကာက္ပြဲကို၊နှင့်ပျော်ပြီးနောက်ရက်အနည်းငယ်။ သူတို့တာဝန်ရှိသည်ရေတွက်သောမဲနှင့်ထုတ်ပေးရန်အလုိက္ဒီပလုိမာမ်ားအရွေးချယ်။ ဖက်ဒရယ်တရားသူလုပ်ရပ်အတွက် ၊အရာများမှာပထမဆုံးဖက်ဒရယ်တရား။ ပါကမရှိအကြားသဘောတူညီချက်နှစ်ခုလုံးအစိတ်အပိုင်း၏အကဲဖြတ်၊တတ်နိုင်သမျှအယူခံဒုတိယဥပမာကကိုယ်စားပြုထားတဲ့အထုတ္ယူႏုိင္ပါသည္။.
